Sermo de vinculis sancti Petri apostoli: un estudio sobre los folios 165v y 166r del manuscrito Ms528 de Cambrai

Autores

DOI:

https://doi.org/10.24206/lh.v6i3.34383

Palavras-chave:

Liber sancti Andreae de Castello. Códice iluminado del siglo XII. Filología latina medieval. Homiliario. San Pedro Advíncula.

Resumo

Estudio sobre los folios 165v y 166r del manuscrito Ms528 de Cambrai, que contienen un sermón en latín de autor desconocido titulado Sermo de vinculis sancti Petri apostoli. Con base en el propio manuscrito, en Quetglás (2006), Tweedale (2008) y Sánchez Prieto (2015), entre otros, analizamos el objeto de estudio con el apoyo de herramientas lexicográficas y de los acervos de Perseus Digital Library, Corpus Corporum, Patrologia Latina e Internet Archive, persiguiendo los siguientes objetivos: transcribir el contenido de los folios a formato de texto Microsoft Word Docx; analizar la transcripción del copista y verificar los posibles errores; explicar la organización formal del texto; desvelar y explicar su contenido; ofrecer una traducción al español. Concluimos que: el texto es inédito; no fue pensado para el apoyo de la liturgia; el copista cometió cinco errores de transcripción; la organización formal del texto no coincide con la secuencia de contenidos; el autor mezcla hechos históricos con leyendas y a través del nombre Eudoxia se refiere indistintamente a Aelia Eudoxia, a Aelia Eudocia y a Licinia Eudoxia.

Biografia do Autor

Fidel Pascua Vílchez, Universidade Federal da Integração Latino-Americana (UNILA)

Área de Letras e Linguística.

Ciclo Comum de Estudos (CCE).

Centro Interdisciplinar de Letras e Artes (CILA).

Instituto Latino-Americano de Arte, Cultura e História (ILAACH).

Referências

AGUSTÍN DE HIPONA. Sancti Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Opera Omnia. Tomus Quintus. París, Gaume Fratres, 1838. Disponible en: https://books.google.com.br/books?id=Xv1bAAAAQAAJ&pg=PA2507&lpg=PA2507&dq=%22ipso+aspirante+qui+facit%22&source=bl&ots=6yDRjyw-4o&sig=ACfU3U2jGkoN_eWlRIv6Mzm48T6n_7ZfYg&hl=pt-BR&sa=X&ved=2ahUKEwiBl6O_kvzoAhUPJrkGHa60CrMQ6AEwAHoECAsQAQ#v=onepage&q=%22ipso%20aspirante%20qui%20facit%22&f=false. Acceso en 22 de abril de 2020.

ANÓNIMO. Mirabilia urbis Romae. Edición de Cesare D’onofrio. Roma. Romana Società Editrice, 1988. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/1140-1143,_Anonymus,_Mirabilia_Urbis_Romae,_LT.pdf. Acceso en 30 de abril de 2020.

BRUNO DE WÜRZBURG. Expositio Psalmorum. París. J. P. Migne, 1853. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/02m/1034-1045,_Bruno_Herbipolensis_Episcopus,_Expositio_Psalmorum,_MLT.pdf. Acceso en 30 de abril de 2020.

BVMM – BIBLIOTHÈQUE VIRTUELLE DES MANUSCRITS MÉDIÉVAUX. 112. Cambrai, Bibliothèque municipale, ms. 0528, f. 165v – vue 1. Disponible en: https://bvmm.irht.cnrs.fr/consult/consult.php?VUE_ID=1294793. Acceso en 22 de abril de 2020.

BVMM – BIBLIOTHÈQUE VIRTUELLE DES MANUSCRITS MÉDIÉVAUX. 114. Cambrai, Bibliothèque municipale, ms. 0528, f. 165v – vue 2. Disponible en: https://bvmm.irht.cnrs.fr/consult/consult.php?VUE_ID=1294794. Acceso en 22 de abril de 2020.

BVMM – BIBLIOTHÈQUE VIRTUELLE DES MANUSCRITS MÉDIÉVAUX. 179. Cambrai, Bibliothèque municipale, 0528 (487), f. 165v/166r. Disponible en: https://bvmm.irht.cnrs.fr/consult/consult.php?VUE_ID=1712865. Acceso en 22 de abril de 2020.

CIL. Corpus Inscriptiones Latinarum. Disponible en: https://cil.bbaw.de/cil_en/index.php?id=1. Acceso en 20 de abril de 2020.

DIÓN CASIO. Dio’s Roman History, Vol. VI. Londres. William Heinemann, LTD, 1955. Disponible en: https://archive.org/details/L083CassiusDioCocceianusRomanHistoryVI5155/page/n5/mode/2up. Acceso en 24 de abril de 2020.

DOCUMENTA CATHOLICA OMNIA. Omnium Paparum, Conciliorum, Ss Patrum, Doctorum Scriptorumque Ecclesiae qui ab Aevo Apostolico ad usque Benedicti XVI Tempora Floruerunt. 2006. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/. Acceso en 27 de marzo de 2020.

GAFFIOT, F. Dictionnaire latin – française: Le grand Gaffiot. París, Hachette, 2000.

GODOI, Pamela Wanessa. O copista de Cambrai: Rainerus e a representação do artista na Idade Média. In: BERTONHA, Ivone et al. (Org.). Caderno de Resumos e Anais da XIX Semana de História, VII Forum de Pós-Graduação em História e II Forum de Licenciatura em História. Maringá: Universidade Estadual de Maringá, 2014. p. 587 – 598. Disponible en: http://www.cih.uem.br/anais/2014/semana_historia_caderno_resumos.pdf. Acceso en 12 de abril de 2020.

GODOI, Pamela Wanessa. Rainerus: o copista de Cambrai e o artista no Medievo. In: MARQUES VISALLI, Angelita; GODOI, Pamela Wanessa; MARCONDES PELEGRINELLI, André Luiz (Org.). Anais Eletrônicos do X Ciclo de Estudos Antigos e Medievais, XIII Jornada de Estudos Antigos e Medievais e V Jornada Internacional de Estudos Antigos e Medievais. Londrina: Universidade Estadual de Londrina, 2014. p. 423 – 435. Disponible en: https://es.calameo.com/read/0038482328614a6a09e13. Acceso en 18 de marzo de 2020.

GOOGLE. Google Books. Mountain View, CA. 2004 – Actual. Disponible en: https://books.google.com/. Acceso en 28 de abril de 2020>.

HARIULFO DE OUDENBURG. Chonicon Centulense. París. J. P. Migne, 1854. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/02m/1104-1142,_Harnulfus_Aldenburgensis_Abbas,_Chronicon_Centulense,_MLT.pdf. Acceso en 26 de abril de 2020.

INTERNET ARCHIVE. archive.org. San Francisco, CA. 1996 – Actual. Disponible en: https://archive.org/. Acceso en 28 de abril de 2020.

JUAN MALALAS. Chronographia. Bonn. Impensis Ed., 1831. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/0491-0578,_Ioannes_Malalas,_Chronographia_(CSHB_Dindorfii_Recensione),_GR_LT.pdf. Acceso en 27 de abril de 2020.

LATHAM, R. E. Revised Medieval Latin Word-List. Oxford. Oxford University Press, 1965.

LEWIS, C. T; SHORT, C. A Latin Dictionary. Oxford. Ofxord University Press, 1956.

MAHONEY, K. D. Latdic. Bellingham, 2002. Disponible en: http://www.latin-dictionary.net/. Acceso en 23 de abril de 2020.

MINISTÈRE DE LA CULTURE. Enluminures – Cambrai – BM – ms._0528. Disponible en: http://www.enluminures.culture.fr/documentation/enlumine/fr/rechguidee_00.htm. Acceso en 22 de abril de 2020.

MONUMENTA GERMANIAE HISTORICA. Hugo, Abbas Flaviniacensis. Chronicon Hugonis. París. J. P. Migne, 1843. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/02m/1001-1100,_Hugo_Flaviniacensis_Abbas,_Chronicon_[Ex_Monum_Germ_Hist],_MLT.pdf. Acceso en 26 de abril de 2020.

MONUMENTA GERMANIAE HISTORICA. Monumenta Erphesfurtensia. Saec. XII, XIII, XIV. Hannover/Leipzig. Impensis Bibliopolii Hahniani, 1899. Disponible en: https://archive.org/details/monumentaerphes01monagoog/page/n5/mode/2up/search/eudoxia. Acceso en 30 de abril de 2020.

PABLO DIÁCONO. Homiliae de Sanctis. París. J. P. Migne, 1851. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/02m/0720-0799,_Paulus_Winfridus_Diaconus,_Homiliae_De_Sanctis,_MLT.pdf. Acceso en 30 de abril de 2020.

PASCUA VÍLCHEZ, F. A imagen do copista no Liber sancti Andreae de Castello. Revista Roda da Fortuna. Barcelona, Vol. 8, n° 1, p. 111 – 130, 2019. Disponible en: https://a615a5e5-c98d-48ce-95fc-4c6127dff938.filesusr.com/ugd/3fdd18_3bacf61accdb448a9e25c848c9692481.pdf. Acceso en 03 de mayo de 2020.

PASCUA VÍLCHEZ, F. El caligrama del Liber sancti Andreae de Castello. Cadernos do Instituto de Letras, Porto Alegre. Vol. 59, p. 370 – 385, 2019. Disponible en: https://seer.ufrgs.br/cadernosdoil/article/view/93001/54514. Acceso en 03 de mayo de 2020.

QUETGLÁS, P. J. Elementos básicos de filología y lingüística latinas. Barcelona, Publicacions i Edicions de la Universitat de Barcelona, 2006.

SÁNCHEZ PRIETO, Ana Belén. Decoración del códice. 2. La escritura convertida en elemento decorativo. En: Academia.es. 2015. Disponible en: https://www.youtube.com/watch?v=5cTim-E1Yd0&t=920s. Acceso en 02 de abril de 2020.

SÓCRATES ESCOLÁSTICO. Ecclesiastica Historia. Tomus II. Oxford. Robertus Hussey, R. T. B., 1853. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/0380-0440,_Socrates_Scholasticus,_Ecclesiastica_Hstoria_2_(Hussey_Editore),_GR.pdf. Acceso en 27 de abril de 2020.

SOZOMENO, S. H. Historia Ecclesiastica. París. J. P. Migne, 1864. Disponible en: http://www.documentacatholicaomnia.eu/20vs/103_migne_gm/0350-0450,_Hermias_Sozomenos,_Ecclesiastica_Historia_(MPG_0067_0843_1724),_GM.pdf. Acceso en 26 de abril de 2020.

SUETONIO. C. Suetoni Tranquilli de vita Caesarum libri VIII. Leipzig. Teubner, 1907. Disponible en: https://archive.org/details/csuetoniitranqu00ihmgoog/page/n8/mode/2up. Acceso en 24 de abril de 2020.

TUFTS UNIVERSITY. Perseus Digital Library. Medford, MA. 1987 – 2020. Disponible en: https://www.perseus.tufts.edu/hopper/. Acceso en 28 de abril de 2020.

TWEEDALE, Michael. Biblia Sacra Iuxta Vulgatam Clementinam. Londres: Ex Fontibus Company, 2008.

UNIVERSITÄT ZÜRICH. Corpus Corporum, repositorium operum Latinorum apud universitatem Turicensem. Zúrich, 2020. Disponible en: http://mlat.uzh.ch/MLS/index.php?lang=0. Acceso en 21 de marzo de 2020.

WARMINGTON, W. H. Remains of Old Latin, Vol. IV. Cambridge, MA. Harvard University Press, 1940.

Publicado

2020-12-20